Με τον ν.4445/2016 στο αυτοδιοικητικό επίπεδο λειτουργίας του Εθνικού Μηχανισμού, η Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της κάθε Περιφέρειας είναι αρμόδια για τη σύνταξη και υποβολή ετήσιας έκθεσης, κατόπιν έγκρισης από το οικείο Περιφερειακό Συμβούλιο, προς τις αρμόδιες υπηρεσίες της Διεύθυνσης Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής και της Διεύθυνσης Καταπολέμησης της Φτώχειας της Γενικής Διεύθυνσης Πρόνοιας.
Βασικά συμπεράσματα που αναδείχθηκαν από τις ετήσιες εκθέσεις:
2023
Με βάση τα ευρήματα της παρούσας έκθεσης, για τα έτη 2022-2023 διαπιστώνεται :
- Το ποσοστό της ανεργίας στην Περιφέρεια Αττικής έχει υποχωρήσει σε αντίθεση με τις περισσότερες Περιφέρειες της χώρας.
- To πλήθος ωφελούμενων του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ) στην Περιφέρεια Αττικής για το έτος 2023 είναι 87.034 ωφελούμενοι (στοιχεία Δεκεμβρίου 2023). Το 13,62% των ωφελούμενων ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 67 και άνω.
- Παρατηρήθηκε μείωση στον αριθμό των Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (ΚΔΑΠ) ενώ τα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών και Ατόμων με Αναπηρία (ΚΔΑΠ ΑμεΑ) αυξήθηκαν.
- Σχετικά με τις Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΜΦΗ) και το 2023 συνεχίζεται η αύξηση δομών και ωφελούμενων στις Περιφερειακές Ενότητες.
- Σε ότι αφορά στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ), διαπιστώνεται αύξηση των δομών και κατά το 2023.
Κατά το έτος αναφοράς το Περιφερειακό Παρατηρητήριο Κοινωνικής Ένταξης της Περιφέρειας Αττικής, πραγματοποίησε δυο έρευνες πεδίου, στους φορείς επανένταξης αποφυλακισμένων και στα Κέντρα Πρόληψης των εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας της Περιφέρειας Αττικής. Επιπρόσθετα, στον τομέα των δευτερογενών ερευνών εκπονήθηκε η Ετήσια Αναφορά Συγκέντρωσης Ανέργων & ωφελούμενων ΕΕΕ και η Περιφερειακή Έρευνα Εισοδήματος & Συνθηκών Διαβίωσης στην οποία αποτυπώνονται οι συνθήκες διαβίωσης, η κατανομή του εισοδήματος, η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός, στην Περιφέρεια Αττικής.
2022
Με βάση τα ευρήματα της παρούσας έκθεσης, για τα έτη 2021-2022 διαπιστώνεται :
- Mικρή μείωση του πλήθους των εγγεγραμμένων ανέργων.
- H ηλικιακή ομάδα με το μεγαλύτερο ποσοστό αντιπροσώπευσης στους εγγεγραμμένους ανέργους είναι αυτή των ανέργων 30-44 ετών.
- To πλήθος ωφελούμενων του ΕΕΕ στην Περιφέρεια Αττικής για το έτος 2022 είναι 103.555 ωφελούμενοι (στοιχεία Δεκεμβρίου 2022). Το 11,77% των ωφελούμενων ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 67 και άνω.
- H αύξηση μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων και ωφελούμενων σε όλες τις Περιφερειακές Ενότητες.
- Σε ό,τι αφορά στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ), μια αυξητική τάση στο σύνολο των Περιφερειακών Ενοτήτων της Αττικής, με εξαιρούμενη την ΠΕ Πειραιώς – Νήσων.
Την περίοδο αναφοράς το Περιφερειακό Παρατηρητήριο Κοινωνικής Ένταξης της Περιφέρειας Αττικής εκπόνησε έρευνα για τη λειτουργία των Κέντρων Ένταξης Μεταναστών (Κ.Ε.Μ) και την εξέταση του βαθμού κάλυψης των αναγκών των μεταναστών, των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο. Επίσης, πραγματοποιήθηκε έρευνα στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης της Περιφέρειας Αττικής, με σκοπό τη συλλογή πληροφοριών και στοιχείων για μια σειρά θεμάτων που σχετίζονται με την οργάνωση και λειτουργία των Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ).
2021
Παρατηρείται ολοένα και αύξηση των Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών στην Περιφέρεια Αττικής. Επίσης, συνεχίζεται η αύξηση δομών Μακροχρόνιας Φροντίδας Ηλικιωμένων καθώς και η αύξηση των ωφελούμενων στις Περιφερειακές Ενότητες. Ενώ, ο αριθμός των Κέντρων Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων παραμένει σταθερός, παρότι αναφερόμαστε σε μια περιφέρεια με μεγάλο ποσοστό γήρανσης. Στο σημείο αυτό αξίζει να λάβουμε υπόψη την σημαντική υποστήριξη των ηλικιωμένων από τα άτυπα οικογενειακά δίκτυα.
Επιπλέον, το Περιφερειακό Παρατηρητήριο Κοινωνικής Ένταξης της Περιφέρειας Αττικής εκπόνησε τις ακόλουθες έρευνες σε συνεργασία με τη «Δομή υποστήριξης δράσεων κοινωνικής συνοχής και αναπτυξιακής παρέμβασης – Social Network Αττική» του Ε.Π. «Αττική 2014-2020» :
- Στους εργαζόμενους και τα στελέχη των των Κέντρων Κοινότητας (με Παραρτήματα Ρομά) με σκοπό την ανάδειξη χρήσιμων συμπερασμάτων, τόσο ως προς τη λειτουργία, όσο και ως προς τις ανάγκες για την περαιτέρω υποστήριξη των πληθυσμών Ρομά.
- Στα στελέχη και υπεύθυνους του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι» ,διαπιστώθηκε αύξηση των ωφελούμενων στις δομές του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι» όλων των Περιφερειακών Ενοτήτων της Περιφέρειας Αττικής κατά την περίοδο της πανδημίας.
2020
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτής της έκθεσης είναι, ότι περιγράφει την κοινωνική πραγματικότητα την περίοδο της υγειονομικής κρίσης, που επηρέασε αναμφίβολα και τις πολιτικές Κοινωνικής Ένταξης. Στις συνθήκες αυτές η αυτοδιοίκηση, στα όρια των αρμοδιοτήτων της, κλήθηκε να αναλάβει πρωτοβουλίες ενίσχυσης των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών, με το σχεδιασμό και υλοποίηση πολιτικών και προγραμμάτων κοινωνικού χαρακτήρα που ανταποκρίνονται στα αιτήματα των ευπαθών κοινωνικών ομάδων του πληθυσμού.Επίσης, το Περιφερειακό Παρατηρητήριο και το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Αττικής μέσω της Δομής Social Network εκπόνησαν τις ακόλουθες έρευνες.
- Έρευνα για την δράση των Πιστοποιημένων φορέων άσκησης κοινωνικής πολιτικής στην Περιφέρεια Αττικής με στόχο την εξαγωγή συμπερασμάτων αναφορικά με την αποτελεσματική λειτουργία την εμβάθυνση και την πληρέστερη κατανόηση της οργάνωσης και λειτουργίας των πιστοποιημένων φορέων, καθώς και την ανάδειξη των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν.
- Έρευνα για την ικανοποίηση των ωφελούμενων των συγχρηματοδοτούμενων από το ΕΚΤ κοινωνικών δομών στην Περιφέρεια Αττικής με στόχο την εκτίμηση του βαθμού ικανοποίησης των ωφελούμενων από τις παρεχόμενες υπηρεσίες των υφιστάμενων Δομών (ανά κατηγορία και είδος Δομής), να εντοπιστούν τα προβλήματα και οι δυσλειτουργίες, να διατυπωθούν προτάσεις βελτίωσης της λειτουργίας των δομών και να αναδειχθούν νέες ανάγκες υπηρεσιών
2019
Το Περιφερειακό Παρατηρητήριο Κοινωνικής Ένταξης ενίσχυσε την επικοινωνία και τα κανάλια συνεργασίας με τα Κέντρα Κοινότητας με σκοπό την ανταλλαγή τεχνογνωσίας για την «ορθή λειτουργία» τους.
Επίσης, το Περιφερειακό Παρατηρητήριο και το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Αττικής μέσω της Δομής Social Network εκπόνησαν τις ακόλουθες έρευνες.
- Έρευνα για την λειτουργία των Κοινωνικών Υπηρεσιών των Δήμων στην Περιφέρεια Αττικής με στόχο την καταγραφή, αποτύπωση, χαρτογράφηση και μελέτη της υφιστάμενης κατάστασης οργάνωσης των Κοινωνικών Υπηρεσιών των Δήμων
- Έρευνα στους συντονιστές των Κέντρων Κοινότητας με στόχο την αποτύπωση των απόψεων των συντονιστών των Κέντρων Κοινότητας (Διευρυμένων και χωρίς Παραρτήματα) της Περιφέρειας Αττικής και πιο συγκεκριμένα την καταγραφή, αποτύπωση, χαρτογράφηση και μελέτη της λειτουργίας των Κέντρων Κοινότητας καθώς και τη διερεύνηση ενδεχόμενων προβλημάτων & δυσκολιών
2018
Τέλος, προκύπτει ανάγκη διερεύνησης για το ερώτημα αν υπάρχει ένα κρίσιμο ποσοστό του πληθυσμού που παρότι δεν πληροί τα κριτήρια ένταξης στο ΚΕΑ κινείται στα όρια της φτώχειας ή απειλείται από τον κοινωνικό αποκλεισμό.
